De genetwerkte fabriek als opstapje naar servitisatie

De genetwerkte fabriek als opstapje naar servitisatie

De voorbije jaren is de focus van onderzoek naar innovatie sterk opgeschoven in de richting van het verbeteren van diensten. Servitisatie, oftewel diensten-innovatie, wordt vandaag beschouwd als een volwaardig alternatief voor meer ‘klassieke’ vormen van product- of proces-innovatie, en wordt gelinkt aan het ruimere begrip van business model-innovatie. Het inzetten op diensten heeft zich in tal van bedrijven al bewezen als een middel om nieuwe inkomsten te genereren en om de concurrentie met lageloonlanden aan te gaan.

 

In een nieuwe reeks blogs duiken we dieper in het onderwerp van servitisatie, waarvan dit het eerste deel is.

 

De term ‘servitisatie’ worden gegeven aan de transformatie van maakbedrijven naar meer op diensten gerichte bedrijven. Op niveau van het product betekent servitisatie dat er extra waarde gecreëerd wordt door het toevoegen van diensten aan het product. Servitisatie ‘an sich’ is niet nieuw; onderzoek wijst naar maakbedrijven in de VS die meer dan 150 jaar geleden al producten koppelden aan diensten, zoals onderhoud en herstellingen. Toen werd deze trend vaak niet geleid door bedrijven met de meest innovatieve producten, maar door bedrijven die eerder zwak stonden in het maakproces zelf.

 

Drie dimensies

 

Op basis van de literatuur onderscheiden we hoofdzakelijk drie dimensies in het aanscherpen van het dienstenaanbod. Ten eerste kunnen bedrijven inzetten op ‘customization’, het op-maat-maken van producten aangepast aan de unieke behoeften van de klant. P&V Elektrotechniek bijvoorbeeld biedt installateurs via hun webapplicatie de mogelijkheid om elektrische schakelkasten zelf naar wens te configureren.

 

Een tweede mogelijkheid is dat het bedrijf bepaalde processen of taken gaat overnemen van de klant. Borginsole bijvoorbeeld neemt het modelleren en produceren van functionele zolen over van podologen, zodat ze meer tijd kunnen vrijmaken voor de eindklant.

 

Een derde en meest vergaande mogelijkheid is dat een bedrijf niet langer een product, maar een functie of resultaat verkoopt. ‘Power-by-the-hour’, zoals aangeboden door Rolls Royce, is een vaak genoemd voorbeeld.

 

Zeven transformaties

 

‘Servitisatie’ maakt onmiskenbaar een deel uit van de Genetwerkte Fabriek, omdat de relatie met de klant centraal staat: leren van klanten, flexibel zijn voor hun individuele en voortdurend veranderende behoeften, samenwerking en co-creatie zijn essentieel geworden. Daarnaast zien we ook sterke links met andere transformaties zoals Digitale Fabriek, Slimme fabriek en Eco-productie.

 

Volgende posts zullen aan de hand van voorbeelden uit de maakindustrie trachten te verklaren waarom bedrijven kiezen voor servitisatie, welke drempels zij daarin tegenkomen en welke nieuwe deuren worden geopend.

 

Analyse door Wim Coreynen, onderzoeker aan de faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen van Universiteit Antwerpen en Antwerp Management School.

 

Dit artikel kwam tot stand dankzij het project 'Via 7 sleuteltransformaties naar waardeketens voor de maakindustrie van de toekomst' in het kader van Vlaanderen in Actie en met steun van het Agentschap Ondernemen. Aan dit project werken de volgende partners mee: Agoria, Flanders’ Synergy, Sirris en Universiteit Antwerpen.

Share this article